

Kirsten Vendrig is Watersysteembestuurder bij Waternet. Iemand die niet te beroerd is om flink de handen uit de mouwen te steken. En ook iemand die duidelijke meningen en ideeën heeft. Dat was tenminste de indruk die de redactie van Waterpost kreeg, tijdens een openhartig gesprek.
Wat doet een watersysteembestuurder?
Simpel gezegd: Met een team van 5 collega’s besturen wij het water. Samen zorgen we ervoor, dat de juiste hoeveelheid water van de juiste kwaliteit op het juiste moment op de juiste plaats is. Eigenlijk verzorgen drie medewerkers met sluizen, stuwen, inlaten en gemalen het waterpeil. Zij zitten ook hele dagen in het veld. Zelf ben ik veel bezig met de kwaliteitsaspecten van het beheer. Dat gebeurt vanachter mijn bureau, maar vaak zul je mij ook in het veld vinden om met eigen ogen de consequenties van de wijze van het beheren te beoordelen.
Vanuit mijn functie ben ik indirect ook opdrachtgever voor al het meetwerk bij Waterproef.
Van beheersen naar beheren!
Tot voor kort waren we bij Waternet vooral gericht op het handhaven van de waterpeilen. Het maakte niet uit hoe: Laat maar in en pomp maar uit, als het water maar op peil blijft, de boeren rustig en de kelders droog. En nu zeggen we: Nee, we willen geen gebiedsvreemd water (dat bovendien vaak van slechte kwaliteit is). We willen eigenlijk de inlaat zo lang mogelijk dichtlaten, tot het echt niet anders kan, zodat de waterkwaliteit kan verbeteren. Een omslag dus van het beheersen van het peil naar het beheren van het systeem. En daarbij komt dan automatisch ook de ecologische benadering van het systeem om de hoek kijken.
Betekent dat ook meer biologisch onderzoek?
Bij Waternet is er altijd veel chemisch onderzoek geweest en dat is nog steeds zo. Vooral omdat men eerst wil weten hoe het systeem werkt door middel van waterbalansen en de chemische waterkwaliteit (nutriënten, chlorides ed.). Dan pas volgt de stap naar de ecologie, te beginnen met de waterplanten. Want daar merk je het eerst wat aan. Ik weet dat ze bij HHNK al veel langer en meer in de ecologische richting denken, maar bij Waternet zijn de prioriteiten en de accenten wat anders gelegd. Daar is de chemie nog steeds leidend voor de waterkwaliteit.
Is dat conform de Kaderrichtlijn Water?
Nee, niet helemaal, die komt er doorheen gefietst. Maar geleidelijk aan is dat nu ook bij Waternet wat aangepast. Alleen meten wij hier voor het stroomgebied Rijn-West biologisch het minimale, terwijl andere waterschappen alles meten. Wij waren niet echt ecologisch ingericht. Nu wel steeds meer. Ik heb daar een praktijkvoorbeeld van:
We zijn bezig met een ander maaibeheer. Vroeger gebeurde dat maaien twee tot drie keer per jaar en nu kijken we vooral of, en wanneer het nodig is. We kijken in een gebied eerst een jaar of dat problemen oplevert voor het peilbeheer. En zo niet, dan gaan we de vegetatie natuurlijk niet weghalen. Intern is dat akkoord en veel boeren begrijpen dat ook wel, maar de burgers nog niet. Die denken: het water stroomt niet, de waterplanten stinken en voelen vies aan bij het zwemmen. Dus nu moeten we de burgers nog overtuigen.
Wie de jeugd heeft…
Het is heel moeilijk om de burgers, en dan met name de stedelingen, te bereiken. Die schitteren bij informatieavonden veelal door afwezigheid. Maar we hebben ontdekt, dat vooral bij de jeugd het natuur en milieubesef groeit. Uiterlijk zie je dat niet. Dat straalt vaak wat onverschilligheid uit. Maar als je dan met jongeren praat, blijkt juist dat ze zeer bewust zijn wat natuur en milieu aangaat. Dus daar moeten we volgens mij vooral onze pijlen op richten.
Hoe is de samenwerking met Waterproef?
Ik werk heel prettig samen met Waterproef. Er kan ook veel. Als je bijvoorbeeld een ad hoc onderzoek hebt, dan kan dat bijna altijd. Dan staan de medewerkers van Waterproef, individueel en als organisatie, voor je klaar.
Goed, er gaat ook wel eens wat mis. Maar dan staat mijn casemanager altijd klaar met snelle oplossingen/antwoorden. Of het moet gaan om echt grote zaken die breder spelen, dan duurt het wel eens wat langer. Dat komt gelukkig slechts zelden voor.
Terugkijkend op 5 jaar werken met Waterproef:
Wanneer ik terugkijk op de afgelopen 5 jaar, zie ik natuurlijk de nodige aanloopproblemen langskomen. Daar hoeven we geen doekjes om te winden. Maar ik zie vooral een paar essentiële positieve ontwikkelingen:
En dan nu vooruitkijkend:
Ik hoop dat Waterproef erin zal slagen om de ‘gedwongen winkelnering’ om te buigen naar een vanzelfsprekendheid. Een vanzelfsprekendheid voor de medewerkers van de moederorganisaties om hun onderzoeksopdrachten te plaatsen bij Waterproef. Een vanzelfsprekendheid, die wel moet voortvloeien uit de waar te maken ambities van Stichting Waterproef zelf. We zijn dan wel tot elkaar veroordeeld, maar zo mag het niet voelen. Want anders werkt het niet.
Vrijdag 8 en zaterdag 9 oktober viert Stichting Waterproef haar vijfjarig bestaan. Dit wil ze samen met u allen vieren. We vragen directeur Ron van Leuken waarom.
Waarom een feestje?
Zoals al in een eerder interview dit jaar door mij is aangegeven, hebben we als jong bedrijf, grote stappen vooruit gezet; zowel in de organisatie als in de techniek. We zijn als organisatie flink geëvolueerd en we hebben stappen gezet die vanzelfsprekend lijken, maar het niet zijn. We weten heel goed, dat er nog meer verbeteringen mogelijk en soms ook nodig zijn. Aan deze verbeteringen wordt op dit moment ook hard gewerkt. Maar we zijn erg trots op het resultaat dat we in de afgelopen 5 jaar al hebben bereikt. En dat, denk ik, is op zichzelf een compliment voor de organisatie en een feestje waard.
Wat zijn de feestelijkheden?We willen van de gelegenheid gebruik maken om met z’n allen even stil te staan bij dit eerste lustrum. En dan niet alleen terugkijkend op de afgelopen 5 jaar maar ook vooruitkijkend. Want er liggen nog vele uitdagingen vóór ons. Dit willen we samen met zoveel mogelijk van onze relaties en belangstellenden doen. We hebben als organisatiecomité gemeend dat twee open dagen en een speciaal programma voor de vrijdagmiddag voldoende gelegenheid en ruimte bieden om elkaar in een andere dan gebruikelijke setting te ontmoeten en met elkaar van gedachten te wisselen. Ik hoop dan ook, dat zoveel mogelijk relaties op onze uitnodiging in zullen gaan en ik hoop ook op een ruime belangstelling voor onze open dagen.
Wat staat er op het programma?
De feestelijkheden vinden plaats op vrijdag 8 en zaterdag 9 oktober aanstaande.
In het kort staat er het volgende op het programma:
Dit keer een prachtig juweeltje uit de natuur, waar zelfs de beroemde ontwerpers van Tiffany en Fabergé niet aan kunnen tippen!
Ziet u langs of in het water bijzondere planten of dieren? Laat het ons weten! Stuur een of meer goede foto's, een beschrijving van de vondst en de vindplaats naar waterpost@waterproef.nl. Onze biologen zijn er blij mee. En wanneer het echt om iets speciaals gaat, laten zij het u per omgaande weten.
Waterproef streeft ernaar om tenminste 90% van de analyseresultaten binnen de afgesproken termijn te leveren. Dat lukt gemiddeld genomen uitstekend. In 2009 werd 93,8% op tijd aangeleverd. Echter met één kanttekening: De analyseresultaten van ad hoc monsters werden haast structureel te laat geleverd. Reden voor Waterproef om daar dit jaar extra zorg aan te besteden. En aanvankelijk met resultaat. In januari en februari werden vrijwel alle resultaten op tijd doorgegeven. Maar daarna werd het weer minder, met een dieptepunt in mei.
Daarmee was zowel voor de betrokken opdrachtgevers als voor Waterproef zelf de maat vol. Voortvloeiend uit een grondige interne analyse van de primaire werkprocessen zijn inmiddels enkele flinke aanpassingen doorgevoerd. Daarnaast is er voor de ad-hoc monsters een dagelijkse voortgangscontrole ingevoerd. De genomen maatregelen blijken tot nu toe zeer effectief. In juni en juli werd 100% van de analyseresultaten van ad-hoc monsters op tijd geleverd. In augustus is het resultaat 98%, nog steeds binnen de gewenste score.
De komende maanden bekijkt het management van Waterproef of er naast de reeds ingevoerde aanpassingen nog aanvullende maatregelen nodig zijn, om de afgesproken levertijden ook in de toekomst na te komen. Want één ding is zeker: Waterproef wil een betrouwbare schakel zijn en blijven in het water- en (water)bodembeheer!
Jaarlijks organiseert hoogheemraadschap Hollands Noorderkwartier een meedraaidag. Een goed initiatief, waar Waterproef graag aan meewerkt. Evelien van der Horst-Blöte en Natasha Vonsee van Waterproef, afdeling Facilitaire Zaken, hebben dit jaar van die gelegenheid gebruik gemaakt. Zij brachten een bezoek aan HHNK en verzorgden bij Waterproef een tegenbezoek voor hun gastheren. Speciaal voor Waterpost vertellen zij over hun ervaringen.
Wij hebben met de meedraaidag meegedaan. Allereerst, omdat we het bedrijf en de mensen achter HHNK beter wilden leren kennen. Ten tweede, omdat wij Waterproef beter op de kaart wilden zetten. Zo’n dag biedt bovendien de mogelijkheid om het inzicht en de kennis over elkaars werkterrein te vergroten.
Mijn begeleider die dag was Jan van der Lingen, Specialist Beheer van de afdeling Beheer Watersystemen & Wegen / Peilbeheer. Hij coördineert de ondersteuning van gemalen, watermolens en stedelijk werk. Onder zijn begeleiding heb ik enkele werkzaamheden op locatie kunnen bekijken en heb ik uitleg gekregen bij enkele gemalen. Sommige gemalen blijken zelfs een monumentenstatus te hebben. HHNK doet dus ook aan monumentenzorg.
Ik ben meegeweest met de heer Willem Duineveld, medewerker van de afdeling Onderhoud Objecten & Materiaal. De heer Duineveld verzorgt onder meer het onderhoud aan de oude watermolens. Sommige molens zijn eigendom van HHNK, maar ze zijn niet allemaal meer in bedrijf. Samen met hem heb ik enkele molens bezocht. Onder andere de Molen in Katwoude, die nog steeds ingezet kan worden. Ik vond het heel bijzonder om de molen van binnen te kunnen bekijken. Het heeft mij eens temeer duidelijk gemaakt, welke enorme inspanningen er nodig zijn (geweest) om droge voeten te krijgen en ze droog te houden.
’s Middags was de beurt aan Waterproef. De heer Van der Lingen en de heer Duineveld brachten een tegenbezoek aan het laboratorium in Edam. Wij hebben uitleg gegeven over de hele weg die monsters afleggen vanaf het moment van de bemonstering. Van de monsteracceptatie, het inboeken, de monsterstroom naar de verschillende labafdelingen tot aan de rapportage en de financiële afhandeling. En natuurlijk zijn de beide heren uitgebreid rondgeleid door het laboratorium.
Wij kunnen niet anders zeggen dan dat het een interessante dag is geweest. Het werk van HHNK is een heel ander vakgebied dan dat van Waterproef. De werkzaamheden van HHNK blijken ook zeer gevarieerd te zijn. Het was voor ons een verassende ervaring. Voor ons is het initiatief om zo’n dag te organiseren in zijn opzet geslaagd. Al met al was het een leerzame dag en voor herhaling vatbaar. We hopen dan wel, dat er dan een grotere groep medewerkers van Waterproef meedoet.
E-mail ons uw tips of suggesties voor plaatsing in een volgende nieuwsbrief, of neem contact op op telefoonnummer 0299-391700.
Begin dit jaar kreeg Waterproef de beschikking over nieuwe apparatuur voor de analyse van OCB-PCB en PAK. Het betrof twee GCMS Triple Quad’s. Waterpost vroeg aan Lex Stam, senior analist bij het team organisch onderzoek of de apparatuur inmiddels operationeel is.
In de tweede nieuwsbrief (februari 2010) is al uitgelegd om wat voor apparaten het gaat en hoe ze ongeveer werken. Kort samengevat: Vrij ingewikkeld dus! Tel daarbij, dat de wijze waarop Waterproef deze apparatuur wil inzetten vrij innovatief is, en het zal duidelijk zijn dat het ingebruiknemen van deze nieuwe apparatuur niet beperkt blijft tot alleen maar de stekker in het stopcontact steken. Daar komt heel wat meer bij kijken. Je moet zorgen dat je het apparaat en de principes volgens welke het werkt grondig kent. Dat betekent dus extra scholing. Daarna ga je het apparaat uittesten. Daarbij kijk je kort gezegd of de apparatuur inderdaad alles doet en kan waarvoor jij het wilt gebruiken. En pas als dat klopt, kun je beginnen met het validatieproces dat voorafgaat aan de feitelijke inzet. En dat alles kost best veel tijd.
Tot nu toe worden de analyses van enerzijds de PAK-verbindingen en anderzijds de groep van OCB’s en PCB’s op verschillende manieren uitgevoerd. Er wordt gebruik gemaakt van verschillende principes en daardoor ook van verschillende apparatuur, die overigens ook zijn beperkingen heeft. Want vooral in bodemmonsters kunnen veel componenten zitten die de metingen bemoeilijken. Wij willen de nieuwe apparatuur gebruiken om enerzijds de PAK en OCB-PCB analyses te combineren en anderzijds de detectiegrens te verlagen, uiteraard zonder de betrouwbaarheid van de metingen aan te tasten. Als bijkomend voordeel verwachten we met deze nieuwe methode sneller resultaten te kunnen leveren.
De betreffende medewerkers hebben de benodigde cursussen/trainingen doorlopen. De apparatuur is uitgebreid getest en in samenwerking met de leverancier zijn door kleine aanpassingen in de apparatuur enkele storende factoren weggenomen. Binnenkort volgen naar wij hopen de laatste testanalyses en als die goed verlopen, kunnen we met het validatieproces beginnen. Dat is een verplichte stap, want pas als dat goed verloopt, kan Waterproef de nieuwe apparatuur en de nieuwe methode eindelijk geaccrediteerd gaan gebruiken. We hopen, en verwachten eigenlijk ook, dat we voor het einde van dit jaar zover zijn. En dan maakt Waterproef haar kernwaarden Kwaliteit-Efficiënt-Innovatief weer eens te meer waar.
Naam | Patries Bakker. |
Geboren | Zondagmorgen 9 april 1972 rond 11 uur in Obdam. |
Woonplaats | Berkhout |
Gezin | Ik woon samen met Ronald en onze heerlijke katten Shy en Terror. |
Hobby's | Vakantie, vrienden, wandelen, borrelen, lekker eten, muziek, vertoeven op dragrace evenementen (liefst in het buitenland), dieren, natuur, schilderen, spekstenen… |
Nevenactiviteiten | Geen lid van een vereniging (geen tijd, haha). |
In dienst | Sinds 1 maart 2009. Eerst met een halfjaarcontract, daarna een jaarcontract en vanaf 1 september 2010 in vaste dienst. |
Functie | Administratief medewerkster B. |
Afdeling | Facilitaire zaken / Ondersteuning. |
Werkzaamheden | Telefoniste/receptioniste/bode, verzorging klantenservice, verlenen van administratieve ondersteuning, kortom een manusje van alles! |
Gestart als | Uitzendkracht. |
Opleiding | Lager Agrarische School, Middelbare Landbouw School. |
Eerdere werkervaring | In diverse functies bij Vleesch Du Bois, Freesiakwekerij Th. Weel, Brood en Banketbakkerij Baas, Bos Tuin en Dier, Chrysanten en Lelie Kwekerij de Dijk, weefselkweek en vermeerderingsbedrijf V.C.I. Nederland, Alfa Accountants en Adviseurs. |
Leuk aan Waterproef | Door de verschillende werkzaamheden is geen dag hetzelfde en het blijft een uitdaging om elke dag alles weer op tijd rond te breien. En niet onbelangrijk: Er is een prettige werksfeer tussen de collega’s. |
Wens voor Waterproef | Dat het een succesvolle Stichting mag blijven, die blijft investeren in de toekomst. Zodat het voor alle klanten ook aantrekkelijk blijft om zaken te doen met ‘ons’ laboratorium. |
Het Zwemseizoen is al voor een groot deel voorbij. Waterpost maakte een rondje langs de waterbeheerders, de monsternemers en labmedewerkers om te horen hoe de stand van zaken is. De voorlopige indruk is, dat het zwemseizoen dit jaar op vele fronten beter verloopt.
Hoogheemraadschap Hollands Noorderkwartier heeft de frequentie van de blauwalgen- en bacteriënmetingen in haar beheergebied aangepast. “Niet-probleem-locaties” worden nu minder vaak (6 keer per zwemseizoen) bacteriologisch bemonsterd. Treden er tussentijds toch problemen op, dan is er ruimte voor extra bemonstering. Voor probleemlocaties heeft HHNK de frequentie juist opgevoerd naar 14 en soms zelfs 16 bemonsteringen per zwemseizoen. Dit zorgt weliswaar voor een ingewikkeld bemonsteringsschema, maar alles verloopt tot nu toe naar ieders tevredenheid.
Voor het vaststellen van de blauwalgenconcentratie is dit jaar in het Blauwalgenprotocol 2010 opgenomen, dat het onderzoek wordt uitgevoerd door middel van fluorescentiemeting van het chlorofyl-a van blauwalgen (cyano-chlorofyl) met de zogenoemde Fluoroprobe. Deze nieuwe methode heeft zijdelings tot gevolg dat er minder (tijdrovend) microscopisch onderzoek hoeft te worden uitgevoerd.
De Fluoroprobe meetopstelling
De voordelen van de nieuwe aanpak van het blauwalgenonderzoek zijn:
Je kunt dus spreken van een efficiëntere samenwerking tussen alle verantwoordelijke partijen.
Als het gaat om het bacteriologisch onderzoek, dan verloopt het seizoen over het algemeen rustig. Er zijn tot nu toe weinig overschrijdingen van de geldende normen waargenomen. Omdat er landelijk nog geen duidelijke afspraak is over de norm voor de intestinale enterococcen, blijven maatregelen bij hoge gehalten intestinale enterococcen vrij in te vullen door de verantwoordelijke partijen. Een punt dat voor verbetering vatbaar is en ook op de agenda staat.
Ook wat het blauwalgenonderzoek betreft, zijn er weinig verschuivingen te melden. Het zijn dit seizoen weer vrijwel dezelfde locaties waar overschrijdingen en/of drijflagen te vinden zijn als in voorgaande jaren. Wel lijkt tot nu toe de intensiteit van de overschrijdingen minder te zijn. Het zou kunnen dat het weer er invloed op heeft gehad, maar dat is vooralsnog slechts een vermoeden.
Wat de blauwalgenproblematiek betreft, is nog veel niet duidelijk. In het algemeen wordt aangenomen dat het vóórkomen van algen in zijn algemeenheid samenhangt met de aanwezigheid van vooral stikstof en fosfaat. Er worden wel maatregelen genomen om deze stoffen terug te dringen, maar dat zijn natuurlijk langlopende kwesties.
Een goed voorbeeld van een zwemlocatie waar het fosfaatgehalte laag is, en waar dan ook nooit blauwalgen voorkomen, is Park van Luna, een recreatiegebied bij de wijk “Stad van de Zon” in Heerhugowaard.
Op geen van de aangewezen zwemlocaties zijn tot nu toe duidelijke aanwijzingen gevonden voor botulisme, vissterfte of zwemmersjeuk. Buiten de aangewezen zwemlocaties is er wel op een aantal plaatsen vissterfte geweest, meestal veroorzaakt door een gebrek aan zuurstof in het water als gevolg van riooloverstorten bij zware regenbuien.
Medewerkers van Waterproef hebben in juli met plezier meegewerkt aan een uitzending van EenVandaag over zwemwaterkwaliteit. Zij vonden het wel jammer, dat de achtergrond en de uitvoering van het onderzoek door de gekozen populaire benadering onderbelicht bleven.