In gesprek met… Maarten Gast

Maarten Gast is sinds de oprichting in 2005 onafhankelijk voorzitter van het bestuur van Stichting Waterproef, laboratorium voor onderzoek van water en bodem. De redactie van Waterpost zocht hem op.

Wat wil jij zelf als eerste zeggen over Waterproef?
“Ik ben heel blij, dat dit laboratorium van de grond gekomen is en dat het goed draait. Want je brengt wel twee laboratoria, die uit twee echt verschillende culturen komen, bij elkaar en dan ook nog op een plaats die voor de ene groep bekend is en de andere niet. Groot respect voor de manier waarop de mensen er hier in Edam samen een geheel van gemaakt hebben.”

Waarom is Waterproef indertijd opgericht?
“Sinds de eerste grote milieuproblemen (denk aan bijvoorbeeld de verontreiniging van de Volgermeerpolder) zie je het onderzoeksveld steeds breder en dieper worden. Je ziet die twee bewegingen; je moet steeds meer soorten stoffen kunnen meten, met name in de organische sfeer, en tot veel lagere concentraties. Sommige analyses gaan zelfs tot microgrammen of nanogrammen per liter. Dat vraagt niet alleen gekwalificeerd personeel maar ook goede apparatuur en kwaliteitsborging. Om de kosten van de analyses dan niet de pan uit te laten rijzen, zoek je naar een verbetering van de efficiëntie. Waternet en Hoogheemraadschap Hollands Noorderkwartier hebben elkaar daarbij destijds gevonden en dat heeft geresulteerd in de oprichting van Waterproef.”

Door steeds efficiënter te werken, hebben we de tarieven van het totale dienstenpakket al vijf jaar vrijwel constant kunnen houden.

Kan Waterproef zich meten met andere laboratoria?
“Nou, dat vind ik wel. We praten nu over een door de Raad van Accreditatie geaccrediteerd laboratorium dat een aantal speciale erkenningen heeft. Er wordt voortdurend aan gewerkt om die kwalificaties te behouden en uit te breiden. Zo hopen we binnen niet al te lange tijd voor het biologisch onderzoek, dat er in 2008 bij is gekomen, ook een accreditatie te krijgen. Door steeds efficiënter te werken, hebben we de tarieven van het totale dienstenpakket al vijf jaar vrijwel constant kunnen houden. Normaal groei je mee met de geldontwaarding of met de algemene kostenontwikkeling. Maar wij zijn op hetzelfde niveau gebleven. Ja, Waterproef kan zich zeker meten met andere laboratoria.”

Maar Waterproef is wel afhankelijk van de beide moederorganisaties.
“Beide moederorganisaties vonden het heel belangrijk om in eigen sfeer een efficiënt en gekwalificeerd laboratorium te hebben dat voor ze werkt. Dat kan alleen als al het werk wat je hebt ook via dat laboratorium loopt. Zo kom je dan in de sfeer van gedwongen winkelnering. Maar niemand vindt het leuk om gedwongen te worden. Dus moet Waterproef laten zien dat het uitstekend werk levert, op tijd en tegen concurrerende prijzen. En dat daarnaast een stuk service wordt verleend die iemand van buiten niet zomaar kan verlenen. Want Waterproef heeft natuurlijk ook nog eens het voordeel van de gebiedskennis. Het eist van het laboratorium dat heel goede contacten worden onderhouden met de moederorganisaties, dat men goed weet wat daar leeft en dat het de service verleent die wordt verwacht. Maar het vraagt ook van de beide moederorganisaties dat zij loyaal zijn aan ‘hun’ laboratorium en dus niet buiten Waterproef om bemonsteringen of analyses uitbesteden. Het vereist dus inspanning van twee kanten.”

En tot slot
“Een bestuurder kijkt of het de kant op gaat die de bedoeling is en stuurt eventueel bij. Ik heb grote waardering voor directeur Ron van Leuken en zijn mensen. Niets dan lof voor de manier waarop zij de uitdaging ‘Waterproef’ hebben opgepakt en ingevuld.”

AS3000 en AS2000 erkenningen voor Waterproef

Stichting Waterproef is sinds 1 juli 2009 ook erkend voor AS3000 analyses van waterbodems, grond en grondwater volgens AS3000 protocollen.

Kwaliteitsborging

AS3000 en AS2000 erkenningen zijn een onderdeel van de regeling Kwaliteitsborging bij Bodemintermediairs (KWALIBO). Deze KWALIBO-regeling beoogt de betrouwbaarheid van het werk van intermediairs te vergroten door kwaliteitseisen en integriteiteisen te stellen aan activiteiten in het bodembeheer. Bodemintermediairs zijn onder meer adviesbureaus, laboratoria, aannemers, grondbanken en bedrijven die grond en baggerspecie reinigen of verwerken.

Raad voor Accreditatie tevreden

Waterproef had al een voorlopige erkenning op basis van de bestaande accreditatie. Recent heeft de Raad voor Accreditatie een controlebezoek uitgevoerd om de procedures bij Waterproef te toetsen aan de nieuwste eisen. Dit controlebezoek was een succes. Er werden slechts enkele kleine onvolkomenheden gevonden en die konden allemaal op administratieve basis worden opgelost.

AS2000 monstername

Waterproef verzorgt ook het nemen van monsters volgens de AS2000 protocollen. Een aantal medewerkers is al enige tijd erkend voor het nemen van grondwatermonsters volgens het AS2002 protocol en sinds 23 juli 2009 is Waterproef ook erkend voor monstername waterbodem volgens AS2003 protocol.

Verbeterde dienstverlening

Door de uitbreiding van het pakket erkende analyses en monsternemingen kan Waterproef haar klanten nog beter van dienst zijn. Met deze erkenningen is Waterproef een van de weinige laboratoria in Nederland die een breed pakket van analyses en bemonsteringen onder SIKB (Stichting Infrastructuur Kwaliteitsborging Bodembeheer) erkenning kunnen uitvoeren. Het logo van SIKB zal dan ook steeds vaker op de analyserapporten van Waterproef verschijnen.

Voor vragen over analyses volgens AS3000 of bemonsteringen volgens AS2000 kunt u terecht bij uw casemanager of klantenservice@waterproef.nl.

Klanttevredenheidsonderzoek zorgt voor nieuwe impulsen

In november 2007 heeft Waterproef een klanttevredenheidsonderzoek (KTO) uitgevoerd. Daarbij is een gemiddeld tevredenheidscijfer van 7,3 gehaald. Een goede score, die net iets hoger was dan de scotre van vergelijkbare bedrijven uit de benchmark. Maar ook een score die ruimte biedt tot verbetering.

Analyse van de resultaten

Tevreden waren de klanten van Waterproef met name over de professionaliteit, de kwaliteit van de analyses en de klantvriendelijkheid. En dat zijn belangrijke onderdelen voor een servicegerichte Sterlab, waarbij klanten en kwaliteit centraal staan. Minder tevreden was men over een aantal administratieve facetten, zoals de duidelijkheid en de juistheid van rapportages, en de kwaliteit van facturen en offertes. Uit het onderzoek kwam ook duidelijk naar voren, dat de klanten van Waterproef behoefte hadden aan meer en betere informatie.

Geen tijd om achterover te leunen

Een klanttevredenheidsonderzoek uitvoeren is prima maar dan moet je wel wat met de resultaten gaan doen. Uiteraard wil Waterproef de positieve onderdelen goed uit blijven uitvoeren. Analyses worden voortdurend gecontroleerd en het aantal erkenningen en accreditaties voor analyses en bemonsteringen groeit nog steeds.

Investeren in verbetering

Uiteraard heeft Waterproef flink geïnvesteerd in zaken waarover de klanten minder tevreden waren: Het account- en projectmanagement is door de invoering van een Customer Relationship Management systeem flink verbeterd. Onze account- en case-managers kunnen nu sneller en beter reageren op vragen en wensen van de klanten. De administratieve afwikkeling van allerhande zaken is het afgelopen jaar aangepast en wordt nog verder verbeterd. Dit jaar is hard gewerkt aan de verbetering van de informatievoorziening naar de klanten. Er is een communicatieplan opgesteld om structureel de informatiebehoefte van de klanten, van de relaties en niet te vergeten van de medewerkers van Waterproef te voeden. Voortvloeiend uit het communicatieplan is een redactieraad voor de digitale media samengesteld, waarin alle afdelingen van Waterproef zijn vertegenwoordigd. Deze Waterpost is hun eerste product.

Uw medewerking wordt gevraagd

Klanttevredenheidsonderzoeken zijn voor iedere organisatie een belangrijk instrument om de kwaliteit en de klantgerichtheid van een organisatie te verbeteren. Daarbij is de inbreng van de klant onontbeerlijk. Daarom zal Waterproef voor een vervolgonderzoek begin 2010 opnieuw de medewerking van haar klanten vragen. Maar ook voor die tijd staat Waterproef open voor uw opmerkingen, adviezen, vragen en …..complimenten!

Hoge dichtheden Knopkroos uniek in Nederland

In het voorjaar ontdekten Casper Zuyderduyn en Wouter Teunissen, medewerkers van Stichting Waterproef, bij hun veldwerk een aantal afwijkende kroosplantjes. Al gauw dachten zij aan Knopkroos (Lemna turionifera), een soort die pas voor het eerst in 1992 met zekerheid in Nederland is aangetroffen. Om twijfel weg te nemen werd wat materiaal verzameld en naar Wageningen gestuurd. Daar heeft men de determinatie bevestigd.

Exoot

Knopkroos komt oorspronkelijk uit Noord-Amerika en uit Azië. Daar is het vooral een soort die op plekken voorkomt met een landklimaat. In ons land weet Knopkroos zich te handhaven en ook licht uit te breiden. Maar tot op heden kwam de soort vrijwel nergens algemeen voor. Groot was dan ook de verrassing toen het kroosje op veel meer monsterplekken werd waargenomen en op sommige locaties zelfs in hoge dichtheden.

Koude winters

Voor zover bekend, is het voorkomen van Knopkroos in de aangetroffen hoge dichtheden niet eerder in Nederland waargenomen. Mogelijk heeft de koude winter van 2008 / 2009 een rol gespeeld bij dit fenomeen. Knopkroos is namelijk beter aangepast om koude winters te overleven dan de andere in Nederland voorkomende kroossoorten.

Monstervoorbewerkingsrobot weer actief

In 2001 heeft het laboratorium van Hoogheemraadschap Hollands Noorderkwartier een monstervoorbewerkingsrobot (MVR) aangeschaft. Na de fusie in 2005 van de laboratoria van HHNK en Waternet is deze robot al vrij snel op non-actief komen te staan.

Nieuwe software

De invoering destijds van het nieuwe en noodzakelijke softwareprogramma QMA, dat zorgt voor de verwerking, toetsing en rapportage van alle analysegegevens, leidde tot grote conflicten met de besturing van de robot. Een grondige revisiebeurt in 2008 en diverse softwarematige aanpassingen tussen de robot en het programma QMA hebben er toe geleid dat de robot opnieuw getest kon worden. Enkele bugs in de software aanpassingen zijn inmiddels opgelost en we kunnen nu spreken van een succesvol afgeronde testfase. De robot bewerkt nu al weer enkele maanden de analyses van het Chemisch Zuurstofverbruik (CZV) voor. De voorbewerking voor de analyses van het Biochemisch Zuurstofverbruik (BZV), Kjeldahl Stikstof (KJN) en Totaal Fosfaat (TPO4) volgt binnenkort.

Werking robot

De monstervoorbewerkingsrobot van Waterproef is een volledig automatisch systeem dat een aantal analyses van watermonsters kan voorbereiden en dat ook enkele metingen kan verrichten. De watermonsters worden eerst gehomogeniseerd met een ultra turrax apparaat. Daarbij worden aanwezige grove vaste delen verpulverd tot kleine deeltjes en intensief met het water gemengd. Dan worden de zuurgraad, het elektriciteitgeleidend vermogen en de temperatuur gemeten. Vervolgens vult een robotarm met een pipet een aantal buizen en flesjes met de gewenste hoeveelheden van het te onderzoeken watermonster. Na het uitvullen van de monsters voegt de MVR diverse chemicaliën of verdunningswater toe, al naar gelang de uit te voeren analyses. Na de voorbereiding worden de monsters automatisch opgeslagen in een ruime koeling, waar plaats is voor 160 monsters.

Tijdwinst

De monstervoorbewerkingsrobot begint zijn werk op de momenten dat de meeste medewerkers naar huis gaan. De volgende dag staan de monsters klaar en kan direct worden begonnen met de analyses. Door de hernieuwde inzet van de robot wordt èn veel werk bespaard èn veel tijd gewonnen.